Heroldia Królestwa Polskiego

Władza Heroldii na mocy art. 19 Postanowienia królewskiego z dn. 5/17 czerwca 1817 [Dziennik Praw, t. III, s. 271], składała się z deputacji Senatu, złożonej z trzech wojewodów i czterech kasztelanów, wybieranych corocznie przez Senat.

Deputacja ta utrzymywała księgę tytułów honorowych, do której mieli być zapisani wszyscy, którym tytuły honorowe, służące z dawniejszych nadań, były przyznane, lub którym takowe tytuły po roku 1817, nadane zostały [art. 18].

Osoby, używające tytułów honorowych z dawniejszych nadań, winny były prawa swoje udowodnić w Senacie. Deputacja Senatu obowiązana była także rozpoznawać wszelkie podania o uszlachcenie i przedstawiać takowe wraz z swoją opinią Namiestnikowi do dalszego postępowania.

Po roku 1831, prawo o szlachectwie KP, z 26 czerwca [7 lipca] 1836 roku [D.P. , t. XIX, s. 187], tyczące sprawdzenia dowodów szlachectwa, znalazło się pod głównym dozorem Namiestnika, na ustawiającą się przy Radzie Stanu Heroldię i na tę Radę Stanu [art. 51].

Heroldia jak wiemy oprócz sprawdzania dowodów szlachectwa, zajmowała się wydawaniem świadectw na zatwierdzone dowody szlachectwa, sporządzeniem dyplomów na szlachectwo i utrzymywaniem księgi szlachty całego KP, ułożeniem herbiarza i kontrolowaniem składanych jej przez deputacje szlacheckie wykazów osób, wniesionych do ksiąg szlachty [art. 65]

Zadanie Heroldii tyczyło li tylko rozpatrywania wniosków osób wnoszących przed jej oblicze dowodów iż pochodzą z rodziny o szlacheckim rodowodzie.
Heroldia przeto nie zajmowała się nadaniem szlachectwa osobom które takiego wstępnego warunku nie spełniały.

Zgodnie z Prawem, szlachectwo w takich przypadkach, nadać mógł tylko Imperator, względnie na prośbę Namiestnika. 

 A priori dodam za  Dziennikiem Praw KP, T. III [dalej D.P. tom... itp.];

Artykuł 1, str. 271-272 podaje iż "uszlachcenie będzie nagrodą znakomitych usług krajowi uczynionych, przez rodowitego lub naturalizowanego Polaka."
Art. 2, str. 272 podaje przedział osób które mogą być podanym do uzyskania szlachectwa:
a) Każdy nauczyciel szkół publicznych, który przez lat dziesięć nieprzerwanie pracować będzie z zaletą w zawodzie oświecenie krajowego.
b) Każdy urzędnik, który podobnie przez lat dziesięć nieprzerwanie i ze znamienitą gorliwością zostawać będzie w służbie publicznej.
c) Każdy żołnierz, który się dosłuży stopnia Kapitana.
d) Każdy Oficer, który otrzyma krzyż Polski zasługi wojskowej.
Oraz wreszcie:
e) Każdy Obywatel, który pracą, talentem, lub pożytecznym wynalazkiem, przyłoży się do zakwitnienia światła, przemysłu, rolnictwa, zgoła do ogólnego dobra Kraju.

Dla porównania, prawo o szlachectwie w KP z 26 czerwca [7 lipca] 1836 roku, obszerniej opisywało, kto może a kto nie może dostąpić nobilitacji, np.

Art. 1, s. 187 podaje iż "szlachectwo jest dziedziczne, albo osobiste."

Oddział I, o nabywaniu szlachectwa dziedzicznego., art. 2; Szlachectwo dziedziczne nabywa się:
[1] Przez służbę wojskową i cywilną.
[2] W skutek otrzymania orderu Rosyjskiego, Cesarsko-Królewskiego, przez osoby w służbie zostające.
[3] Przez łaskę szczególną Monarchy.

Przy czym D.P. definiował w art. 3 iż przez służbę wojskową rozumie się iż nabywa szlachectwo dziedziczne każdy mieszkaniec KP, który służy, lub na przyszłość służyć będzie jako oficer w wojsku Cesarskim. Art. 4 dodaje formułkę w kwestii służby cywilnej iż nabywają szlachectwo dziedziczne wszyscy ci którzy obecnie sprawują, lub nadal sprawować będą, w skutek nominacji, urzędnicy od klasy VI -wzwyż...